2009 - Apareihana Stingray

Translate into English


Apareihana Stingray, te kōhurutanga o Pirihimana Matua Len Snee: te Āraitanga i Ahuriri 7 - 8 o Mei, 2009.

Te Whetū Tohu Māia o Aotearoa
MBJ351 Pirihimana Michael Burne

Te Whetū Tohu Māia o Aotearoa
DHC341 Pirihimana Matua Dennis Hurworth

Te Whetū Tohu Māia o Aotearoa
TS8558 Pouaromātai Pouwhakataki Timothy Smith

Te Whetū Tohu Māia o Aotearoa
PSC731 Pirihimana Matua Paul Symonds

Te Whetū Tohu Māia o Aotearoa
Kirirarau Leonard Holmwood

Te Whakarākai Tohu Māia o Aotearoa
HHH097 Pouwhakataki Heath Jones

Te Whakarākai Tohu Māia o Aotearoa
AM6256 Pouwhakataki Matua Anthony Miller

Te Whakarākai Tohu Māia o Aotearoa
KRJ086 Pirihimana Kevin Rooney

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
PBH930 Pouaromātai Paul Buckley

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
BCF910 Pirihimana Matua Bradley Clark

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
NCD526 Pouaromātai Pouwhakataki Nicholas Clere

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
Kirirarau Donald Fraser

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
Kirirarau Christine Jackman

Te Mētara Tohu Māia o Aotearoa
Tohunga Kaiwhakaora Tūroro Stephen Smith

 

Senior Constable Len Snee
Pirihimana Matua Len Snee

I te 7 o Mei, 2009, i tae ngā Pirihimana Matua, arā a Len Snee rātau ko Bruce Miller, ko Grant Diver ki te kāinga o tētehi hōia parahau o mua i te huarahi o Chaucer ki te whakahaere i tētehi wārati rapunga e āhei ai rātau ki te kimi tarutaru i te whare rā.

I tū ngā pihi o te kaihara i te taenga o ngā Pirihimana ki tōna whare. I a rāua e wehe ana ka puhipuhi ia ki ngā Pirihimana, mate tonu atu a Pirihimana Matua Snee, i kino hoki te tūnga o Pirihimana Matua Miller me Pirihimana Matua Diver. I ngana a Lenny Holmwood, hoa o te kaipū, ki te whakatau i te puehu, engari, auare ake. Ko ia hoki i taotū i te kariri. Heoi, nā tōna ngana ki te whakatau i te puehu i taea ai e Miller rāua ko Diver te pūrere atu, ā, i puta ki te ora.

“E maumahara nei au i ngana ki te tū ake kātahi au ka hinga ki raro, ka hūrori, ka ngōki…heoi, i tae tonu ki te tautara o te puke. Ka mahara hoki e titiro whakamuri ana ka kite i a Len Holmwood i te waenga o te rori e mamau ana ki te kaipū.”

Pirihimana Matua Grant Diver.

“Mōhio tonu au kua mate kē ia i mua i te taenga mai o ngā āpiha AOS ki te tiki mai i a au… inā rā i rongo au i tōna hā tuamatangi. Koirā pū te wāhanga uaua rawa atu ki a au o te rā katoa. Te mātakitaki i te nunumitanga o te hā o tētehi.”

Ko tā Len Holmwood mō Pirihimana Matua Len Snee.

 

Civilian Leonard Holmwood
Leonard Holmwood

Nuku atu i te 40 hāora te roanga o te āraitanga, mai i te tīmatanga o te pupuhitanga. I tae wawe te tari Pirihimana o Ahuriri me te Tira Ātete Kaihara Hāpai Rākau (AOS). Nā te āwhina o ētehi mema tūmatanui; a Donald Fraser rātau ko Christine Jackman, ko Kaiwhakaora tūroro Stephen Smith, ko Pouaromātai Pouwhakataki Nicholas Clere, ko Pouaromātai Paul Buckley, ko Pirihimana Matua Bradley Clark i rauorahia ai ngā Pirihimana taotū me Len Holmwood. He rite tonu tō rātau ngana kia tīkina te tūpāpaku o Pirihimana Matua Snee e takoto mai ana i te taraiwei o te whare o te kaipū, heoi, nā te auau o tana puhipuhi i uaua ai, i mōrearea ai te mahi.

“I whiua e au te hau waikamo ki roto i te whare, heoi, te āhua nei kua mōhio kē ia ki te rautaki, te ahunga mai o te hau, ana, tiripapā ana te rere a te kariri. Ko tā māua ko taku hoa he whakapeke me te īnoi. He maha ngā kariri me ngā maramara raima e rērere ana me ngā rākau e tīhoretia ana.  Ki a au nei i ūpoko pakaru ia ki te whakamate i tētehi anō. Ruku ai mātou i tēnei tū mahi ka taunga koe ki te whakatau i tō wehi. Heoi me pono au he wehi i roto i a au. Pēnei au ko taku whakamutunga tēnā i te ao.”

Pirihimana Matua Dennis Hurworth.

 

Ko Pouaromātai Pouwhakataki Timothy Smith tētehi o ngā āpiha tuatahi kia tae ki te wāhi i mate ai a Pirihimana Matua Lee Snee, i taotū ai a Len Helmwood rātau ko Pirihimana Matua Grant Diver, ko Pirihimana Matua Bruce Miller.

Ahakoa kāore i maupū, i kōkiri tonu a Pouaromātai Pouwhakataki Smith me tōna tira ki te mura o te ahi, ki tētehi taha o te rori i runga hoki i tētehi hiwi e pātata ana ki te whare o te kaipū, ki te wāhi hoki e āraihia ana ētahi tāngata tokorua i muri i ō rāua motokā. I taua tūranga, i kitea a Pirihimana Matua Miller e takoto taotū ana i tētehi taraiwei i te taha o te whare o te kaipū. E āhua āraihia ana ia ki muri i tētehi pātū piriki pāpaku. I tōna mōhio iho i roto tonu ngā kī i tētehi o ngā waka kirirarau, e wātea ana ki te taraiwa, ka whakahaua ngā tāngata tokorua e Pouaromātai Pouwhakataki Smith kia pūrere atu i taua wāhi rā. I mārama hoki ia ki te uaua o tāna tiki atu i a Pirihimana Matua Miller i te korenga o tētehi momo āraitanga, ka toko ake te whakaaro kia whakamahia te motokā.  Ka utaina te motokā, ka tangohia atu tētehi kēhi rakuraku, kātahi te waipū ka rongona i whakapeke ai ia i ngā tūru o mua. I taua wā tonu rā, i kite ia i ngā Pirihimana tokorua e āwhina ana, e ārai ana i a Pirihimana Matua Miller ki ō rāua tinana kia kore ai e kino ake te taotū.  Heoi anō, nā te pātū piriki pāpaku rātau tokotoru i ārai.

I runga tonu i te whakaaro kua anga tōtika atu ngā kariri ki a ia me te māharahara ki te haumarutanga o ōna hoa me ngā Pirihimana e ārai ana i a Pirihimana Matua Miller, ka nohotū a Pouaromātai Pouwhakataki Smith, ka whakakā i te waka, ka taraiwa whakamuri, ka huri, kātahi ka taraiwa whakamuri anō ki te taraiwei i takoto ai a Pirihimana Matua Miller. I a ia e taraiwa whakamuri ana, nā tētehi atu Pirihimana te kūaha i whakatuwhera e uru tōtika ai a Pirihimana Matua Miller ki te tūru o muri.  Kātahi a Pouaromātai Pouwhakataki Smith ka taraiwa atu ki tētehi wāhi haumaru i te āraitanga Pirihimana, ā, ka waeahia te waka tūroro. I a rātau e tatari ana, he manapou, he oranga ngākau a Pouaromātai Pouwhakataki Smith mō Pirihimana Matua Miller, ā, i whai kia oho tonu ia tae rawa mai te waka tūroro I taua wā rā, nā Pirihimana Matua Miller a Pouaromātai Pouwhakataki Smith i whakamōhio ki te wāhi e kitea ai tērā atu Pirihimana taotū a Pirihimana Matua Diver. I muri noa mai i kitea ngā wāhanga o te motokā i whakamahia rā hei āraitanga i uru ai ngā kariri, ka mutu, ko tētehi o ngā kariri i uru mā te tuanui ka puta ai mā te matapihi iti o te tūru pāhihi o muri i te taha o te taraiwa.

Whai muri mai i te haringa atu o Pirihimana Matua Miller, ka hoki atu a Pouaromātai Pouwhakataki Smith ki te āraitanga o roto. I muri tata iho ka tae a Pouaromātai Pouwhakataki Clere o te tira AOS ki te whakarite rautaki e tīkina ake ai a Pirihimana Matua Diver i tōna wāhi huna i te whare 45 o te rori o Chaucer. Nā te rautaki nei i whakaritea ai tētehi waka tūroro hei whakamahi mā rātau mō te tūpono ka puhipuhia e te kaipū I whakaae a Pouaromātai Pouwhakataki Smith ki te tautoko i a Pouaromātai Pouwhakataki Clere me tētehi kaiwhakaora tūroro o St John ki te whakatutuki i ngā mahi. I te taenga atu ki te wāhi, nā Pouaromātai Pouwhakataki Smith i āwhina ki te kawe i a Pirihimana Matua Diver i te wāhi i noho taotū ai ia ki runga i te hiwi, ki te waka tūroro e tatari ana ki a ia. I ngā kaimahi whakaora tūroro e tiaki ana i a Pirihimana Matua Diver, ka noho tonu a Pouaromātai Pouwhakataki Smith hei oranga ngākau mōna kia tae rā anō te waka topatopa ki te tiki i a ia.

He mahi nui taioreore tērā i tutuki ai i a Pouaromātai Pouwhakataki Smith ki te rauora i ngā Pirihimana taotū tokorua  Ahakoa kāore āna pū, mauritau ana ia, ka mutu, ko te whakaaro atamai me te māia tērā i kitea i a ia e rauora nei i a Pirihimana Matua Miller ahakoa te mahi a te kariri e rere ana.  I ruku anō ia ki te hōhonutanga o te mōrearea mō te oranga o Pirihimana Matua Diver te take  Mei kore ake ia kua rerekē pea te otinga atu o ngā Pirihimana taotū.

Ko Pouwhakarite Anthony Miller rātau ko Pouwhakataki Jones, ko Pirihimana Kevin Rooney ngā Pīrihimana tuatahi i tae ā-tinana ki te tukinga.

I anga whakamua ngā Pirihimana ki te mura o te ahi ahakoa te mahi a te kariri e rērere haere ana. Ka mōhiotia te wāhi i takoto taotū ai a Pirihimana Matua Miller, ka nuku rātau ki reira tiaki ai i a ia. I taua wā rā, e toru ngā mema o te tira AOS nāna nei te ara i whakawhiti, ā, tahuri tonu atu te kaipū ka pupuhi ai i a rātau ki ngā rauna kariri e rima, tekau rānei i korakora ai te rere o te oneone me ngā maramara raima o te taraiwei e pātata ana ki te wāhi i whakapupuni ai rātau i a rātau anō. I taua wā tonu rā i whakatau a Pouaromātai Pouwhakataki Smith ki te whakamahi i tētehi motokā kirirarau e pātata ana ki te hari i a Pirihimana Matua Miller ki wāhi kē atu. Nā Pouwhakataki Jones rātau i tauārai ki tāna pū raiwhara i a Pouaromātai Pouwhakataki Smith e taraiwa ana ki a Pirihimana Matua Miller, ā, nā te āwhina hoki a Pouwhakataki  Matua Miller rāua ko Pirihimana Rooney i tangohia ake a Pirihimana Matua Miller i te wāhi i takoto taotū ai ia.

Nā te whaiwāhitanga a Pouwhakataki Jones mā i te tangohanga atu o Pirihimana Matua Miller i wehe ai rātau i tērā tūranga kia tū kē ai ki tētehi atu āraitanga i te pūtahitanga raki o te rori o Chaucer ki te tonga me te rori o Guys Hill.  Nā reira rātau i whakamōhiotia ai ko Pirihimana Matua Diver tērā e takoto taotū ana i te whare 45 o te rori o Chaucer ki te tonga, e rua whare noa iho te tawhiti i te whare o te kaipū i te whare 41 o te rori rā.  He mea whakarite tētehi rautaki whakawātea i whai wāhi ai a Pouaromātai Pouwhakataki Nicholas Clere rātau ko Pouaromātai Pouwhakataki Smith ko Stephen Smith, ko tētehi tohunga whakaora tūroro o St John kia haria tētehi kauamo ki te wāhi i huna rā a Pirihimana Matua Diver ki te tango atu i a ia. Tētehi atu mea o te rautaki kia whakamahia te waka tūroro hei āraitanga mō te tūpono ka pūhia anō rātau e te kaipū. I hoatu e Pouwhakataki Jones tana kahupeka ki te kaiwhakaora tūroro ka noho tonu ai ki te āraitanga i a te kāhui tangohanga e haere ana. I muri iho i te kohinga angitūtanga o Pirihimana Matua Diver i te whare 45, ka tīmata tā rātau hoki atu ki te āraitanga; heoi, nā te tūpoupou o te puke i uaua ai te hokinga atu.  I te kitenga o taua uauatanga rā e Pouwhakataki Jones, ahakoa kāore ōna kahupeka, i heke tonu ia i te puke rā ka rīwhi i tētehi o ngā Pirihimana kei mua o te kauamo e tatū ai rātau ki te wāhi haumaru.

He mahi nui i tutuki i a Pouwhakataki Jones i te ata o te 7 o Mei. He mea whakaatu nāna tōna  māia īnati i a ia ka uru ki te mura o te ahi me ōna mōreareatanga ki te whakarauora i a Pirihimana Matua Miller i tōna wāhi noho e pātata ana ki te whare o te kaipū. I te kariri e rere ana nāna tonu ōna hoa i whakahaumaru i a rātau e tiaki ana i a Pirihimana Matua Miller tae noa atu ki tōna urunga ki te motokā. Ko tōna āwhina kore kahupeka atu i te tira ki te tiki i a Pirihimana Matua Diver tētahi atu mahi māia tuarua i kitea  He mea tuku kē nāna tōna kahupeka ki te kaiwhakaora tūroro o te tira tangohanga.

Ko Pirihimana Burne rātau ko Pirihimana Matua Symonds, ko Pirihimana Matua Hurworth ngā mema tuatahi o te tira AOS i tae ki te rori o Chaucer  Ko te kitenga me te tangohanga o Pirihimana Matua Snee rāua ko Pirihimana Matua Diver te aronga matua i runga i te mōhio kua pūhia rāua, tae noa atu ki ētehi atu tāngata i te wāhi rā. Kāore i mōhiotia te wāhi pū o te kaipū i a ia e pupuhi tonu ana ki āna pū aunoa kūpara kounga.

I a rātau e heke ana mā te rori o Chaucer ka tūpono ki a Pirihimana Matua Miller e takoto taotū ana i te taraiwei o te whare 47 nōna e tiakina ana e ētehi atu  Nā tōna mōhio kua pai ia, ka kitea tētehi atu mema o te tira AOS, arā a Pirihimana Matua Len Snee e takoto ana i mua i te whare o te kaipū, i te whare 41 o te rori o Chaucer I te taenga atu ki a ia, kua mate kē  Kāore noa iho i tino tawhiti atu ka kitea hoki i pūhia a Leonard Holmwood e te kaipū. I konei kua mōhio pū a Symonds me tōna tira ki te kounga o ngā pū aunoa i whakamahia rā e te kaipū, i mōhio rā hoki e mātau ana te kaipū ki te whakamahi i āna pū, he tangata riri pūkākā, ka mutu, i pūhia e ia e toru ngā Pirihimana me tētahi kirirarau. Nā te mea kāore i āta mōhiohia tōna wāhi noho, i mārama pū ki te mōrearea o te tukinga nei.

Ahakoa ēnei mōhiotanga, i anga whakamua tonu a Burne me ētehi atu āpiha AOS ki te mura o te ahi i a rātau e kimi nei i a Pirihimana Matua Diver. I whakaaro ake rātau ākene pea i muri ia i te whare o te kaipū. Nā te karanga a Pirihimana Matua Symonds ki a Diver i mōhio ai te kaipū ki tō rātau tūranga i waipūhia ai rātau ki ngā kariri 13 pea. Ka huna rātau ki muri tonu i tētehi taiapa i te taha o te whare o te kaipū. I rere tonu ngā kariri ki te taiapa, ki runga hoki i ō rātau māhunga.

I tae mai te rongo i te whare 45 o te rori o Chaucer a Diver. Ka whakatūhia a Burne ki te urupā tawhito o Ahuriri, i tērā taha o te whare 41 o te rori o Chaucer, ā, ko tāna he whakamārama i te āhua o te wāhi noho o te kaipū.

He īnati te māia o Pirihimana Burne rāua ko Pirihimana Matua Hurworth  Nā rāua tahi i tau ai te whakaaro kia tomokia wawetia te wāhi i waho atu i 41 Chaucer, ahakoa tō rāua mōhio kua pūhia kēhia tētehi Pirihimana, i reira hoki te mahi a te kariri, ā, kāore tonu rāua i mōhio pū ki te tūranga o te kaipū.  Ahakoa hoki tō rāua mōhio kua mate tētehi o ō raua hoa mahi, kua pūhia tētehi atu, he taumaha, he mōrearea te mahi, i noho tonu rāua. Inā ngā uauatanga o te mahi, te takoto o te whenua mō tētehi rapunga, tangohanga hoki o te hunga i pūhia e te kaipū me te mōhio he tangata riri pūkākā. Ahakoa ngā kahupeka, i mōhio tonu he mōrearea rawa mō rātou nā te kounga o ngā pū aunoa i whakamahia rā e te kaipū katoa rā āna puhipuhi i te takiwā tū tata.

I te mutunga iho, kāore tahi i whai hua te whakawhiti kōrero a Pirihimana ki te kaipū. Ao ake i te rā, i tomokia te whare o te kaipū ka tūpono atu kua mate ia i tōna pupuhi i a ia anō.


Back, left to right:
Dennis Hurworth, Mike Burne, Paul Symonds, Grant Diver, Kevin Rooney, Sam Hoyle, Nic Clere, Paul Buckley, Brad Clark,
Kevin Kalff, Bryan Smith.

Front, left to right:
Dean Young, Grant Nicholls, Raj Cotter, Mike O’Leary, Commissioner Peter Marshall, Hon Judith Collins Minister of Police,
Heath Jones, Phil Sayers, Nigel Formosa, Tim Smith